مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله
مهارت ” حل مسئله” یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است. بزرگ‌سالان باید این مهارت را داشته باشند و به‌کار ببندند و به فرزندشان بیاموزند.حل مسئله در تصمیم‌گیری و رفع و حل مسائل و مشکلات کمک زیادی می‌کند. توان‌مندی حل مسئله سبب می‌شود بهتر تصمیم بگیریم، مشکلات را پشت‌سر بگذاریم، استرس کمتری تحمل کنیم و عصبانی نشویم. مهارت “حل مسئله” همانند دیگر مهارت‌ها چند مرحله دارد و مهم است که هر مرحله را به درستی و دقت پشت‌سر بگذاریم و وارد مرحله‌ی بعد بشویم.
مرحله‌ی اول
در ابتدا باید صورت مسئله را برای خود مشخص کنیم. صورت مسئله باید مشخصا یک مشکل را مطرح کند، بدون ابهام باشد، قضاوت‌مندانه و خیلی کلی نباشد.در مرحله‌ی اول ما باید تصویر درستی از مسئله‌ی خود داشته باشیم و بتوانیم صورت مسئله را در یک خط برای خود بنویسیم. نوشتن صورت مسئله را جدی بگیرید. حتما روی کاغذ بنویسید. همانند مسائل ریاضیات صورت مسئله هرچه ساده‌تر، دقیق‌تر و مشخص‌تر نوشته شود حل آن راحت‌تر و بهتر است.
مرحله‌ی دوم
در این مرحله به راه‌حل‌های مسئله‌ای که داشتیم فکر می‌کنیم و تمام راه‌حل‌هایی که به ذهن‌مان رسید را روی کاغذ می‌نویسیم. از دیگران کمک بگیرید. عجله نکنید.
مرحله‌ی سوم
در این مرحله تمام راه‌حل های جمع‌آوری شده را با یک‌دیگر مقایسه می کنیم و معایب و منافع هر کدام را مشخص می‌کنیم. در مرحله‌ی سوم به هرکدام از راه‌حل ها بر اساس عیب و حسن‌هایی که دارند امتیاز می‌دهیم و در نهایت به‌ترین راه‌حل که بیش‌ترین حسن و کم‌ترین عیب را دارد را انتخاب می‌کنیم.
مرحله‌ی چهارم
در این مرحله راه‌حل انتخاب شده را به‌کار می‌بندیم و منتظر نتیجه می‌شویم.
مرحله‌ی پنجم
نتیجه را ارزیابی می‌کنیم. اگر مشکل رفع شد که نتیجه مطلوب حاصل شده است و اگر نتیجه‌ی مطلوب حاصل نشد علت را بررسی و پیدا می‌کنیم و آن‌را رفع می‌کنیم. اگر نتیجه حاصل نشد می‌توانیم از راه حل های دیگری که در مرحله‌ی قبل داشتیم استفاده کنیم.
مهارت حل‌مسئله را جدی بگیرید. به کار ببندید. به فرزندتان آموزش بدهید. او را در انجام آن کمک کنید و وقتی موفق شد تشویق کنید. مهارت‌ها با تمرین به دست می‌آیند.
تمرین کنید.
میان‌بر نروید.
اول ارزیابی راه‌حل‌ها بعد اقدام؛ نه اول اقدام و بعد ارزیابی راه‌حل
دکتر محمدرضا کاظمي
فوق تخصص روانپزشکي کودکان و نوجوانان