بایگانی دسته ی بزرگسالان

مهارت حل مسئله

مهارت ” حل مسئله” یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است. بزرگ‌سالان باید این مهارت را داشته باشند و به‌کار ببندند و به فرزندشان بیاموزند.حل مسئله در تصمیم‌گیری و رفع و حل مسائل و مشکلات کمک زیادی می‌کند. توان‌مندی حل مسئله سبب می‌شود به‌تر تصمیم بگیریم، مشکلات را پشت‌سر بگذاریم، استرس کمتری تحمل کنیم و عصبانی نشویم. مهارت “حل مسئله” همانند دیگر مهارت‌ها چند مرحله دارد و مهم است که هر مرحله را به درستی و دقت پشت‌سر بگذاریم و وارد مرحله‌ی بعد بشویم.

مرحله‌ی اول

در ابتدا باید صورت مسئله را برای خود مشخص کنیم. صورت مسئله باید مشخصا یک مشکل را مطرح کند، بدون ابهام باشد، قضاوت‌مندانه و خیلی کلی نباشد.در مرحله‌ی اول ما باید تصویر درستی از مسئله‌ی خود داشته باشیم و بتوانیم صورت مسئله را در یک خط برای خود بنویسیم. نوشتن صورت مسئله را جدی بگیرید. حتما روی کاغذ بنویسید. همانند مسائل ریاضیات صورت مسئله هرچه ساده‌تر، دقیق‌تر و مشخص‌تر نوشته شود حل آن راحت‌تر و بهتر است.

مرحله‌ی دوم
در این مرحله به راه‌حل‌های مسئله‌ای که داشتیم فکر می‌کنیم و تمام راه‌حل‌هایی که به ذهن‌مان رسید را روی کاغذ می‌نویسیم. از دیگران کمک بگیرید. عجله نکنید.

مرحله‌ی سوم
در این مرحله تمام راه‌حل های جمع‌آوری شده را با یک‌دیگر مقایسه می کنیم و معایب و منافع هر کدام را مشخص می‌کنیم. در مرحله‌ی سوم به هرکدام از راه‌حل ها بر اساس عیب و حسن‌هایی که دارند امتیاز می‌دهیم و در نهایت به‌ترین راه‌حل که بیش‌ترین حسن و کم‌ترین عیب را دارد را انتخاب می‌کنیم.

مرحله‌ی چهارم
در این مرحله راه‌حل انتخاب شده را به‌کار می‌بندیم و منتظر نتیجه می‌شویم.

مرحله‌ی پنجم

نتیجه را ارزیابی می‌کنیم. اگر مشکل رفع شد که نتیجه مطلوب حاصل شده‌ است و اگر نتیجه‌ی مطلوب حاصل نشد علت را بررسی و پیدا می‌کنیم و آن‌را رفع می‌کنیم. اگر نتیجه حاصل نشد  می‌توانیم از راه ‌حل های دیگری که در مرحله‌ی قبل داشتیم استفاده کنیم.

مهارت حل‌مسئله را جدی بگیرید. به کار ببندید. به فرزندتان آموزش بدهید. او را در انجام آن کمک کنید و وقتی موفق شد تشویق کنید. مهارت‌ها با تمرین به دست می‌آیند.
تمرین کنید.
میان‌بر نروید.
اول ارزیابی راه‌حل‌ها بعد اقدام؛ نه اول اقدام و بعد ارزیابی راه‌حل

دکتر محمدرضا کاظمي

فوق تخصص روانپزشکي کودکان و نوجوانان

بی‌خوابی

بی‌خوابی به معنای ناتوانی یا وجود اشکال در به‌خواب رفتن و یا ادامه‌دادن خواب است. بی‌خوابی علت‌های مختلفی دارد و ممکن است ناشی از برخی بیماری‌ها و اختلالات، مصرف دارو، مواد و یا برخی عادات باشد.
عدم رعایت “بهداشت خواب” یکی از علل مهم و شایع بی‌خوابی است. و اما اصول “بهداشت خواب”:
– تا زمانی که چشمان‌تان سنگین نشده به رخت‌خواب نروید.
– اگر در رخت‌خواب به مدت ده دقیقه بیدار ماندید از رخت‌خواب خارج شوید.
– در رخت‌خواب مطالعه نکنید، رادیو گوش ندهید، تلویزیون نگاه نکنید، صحبت نکنید و از همه مهم‌تر فکروخیال نکنید. یادتان باشد رخت‌خواب برای خوابیدن است.
-اگر خواب‌تان نمی‌برد در بیرون رخت‌خواب رادیو یا موسیقی آرام گوش کنید، مجله بخوانید و یا داستانی آرام و بدون هیجان را دنبال کنید. از تماشای تلویزیون، خواندن داستان‌های پرهیجان و کشش‌دار اجتناب کنید.البته اگر تماشای تلویزیون در شما خواب ایجاد می‌کند‌ اشکالی ندارد.
– اصلا نگران نخوابیدن نباشید. تا زمانی که برای خواب تلاش و فکر می‌کنید خواب‌تان نخواهد برد.
– سعی کنید تا جایی که امکان دارد خودتان را بیدار نگاه‌دارید.
-صبح سر ساعت مشخصی بیدار شوید. چون دیر خوابیده‌اید اجازه ندارید که دیر بیدار شوید.

– در روز زمانی را به ورزش اختصاص بدهید.
– تناسب اندام خود را حفظ کنید و یا به دست بیاورید.
– در ساعات قبل از خواب فعالیت سنگین جسمی و یا ورزش سنگین نکنید.
– مصرف چای، قهوه، نوشابه و شکلات را در ساعات آخر شب قطع و یا محدود کنید.
– دوش آب‌گرم به مدت ۲۰ دقیقه قبل از خواب کمک‌کننده است.
– روزها نخوابید و چرت نزنید.
– هر روز در ساعت معینی غذا صرف کنید. قبل از خواب غذای سنگین میل نکنید.
– غروب‌ها از روش‌های آرام‌سازی مانند آرمیدگی عضلانی تدریجی(ریلکسیشن) و مراقبه استفاده کنید.
– شرایط خواب را برای خودتان راحت کنید.

با رعایت موارد گفته‌شده‌ی بالا بسیاری از بی‌خوابی‌ها مرتفع می‌شود.
در مواردی که بی‌خوابی به بیماری و یا اختلال جسمی و روانی مرتبط است به‌ترین شیوه‌ی درمان، رفع و درمان بیماری اصلی است.
مصرف مواد محرک هم سبب بی‌خوابی است که طبعا باید کنار گذاشته شود.
با بالا رفتن سن به تدریج از نیازبه‌خواب کاسته می‌شود.
– گاهی در بی‌خوابی‌های مقطعی ناشی از استرس خاص در محیط استفاده از آرام‌بخش‌ها در کوتاه‌مدت مفید است.

دکتر محمدرضا کاظمي

فوق تخصص روانپزشکي کودکان و نوجوانان