نوشته‌ها
نوجوانی
نوجوانی
“نوجوانی” دوره‌ی حساسی از زندگی محسوب می‌شود. نوجوانی مشخصات و خصوصیاتی دارد. نوجوانی تقریبا از سن ۱۱ سالگی شروع و در ۱۸ سالگی به “جوانی” می‌رسد. نوجوان به سمت دوستان متمایل می‌شود و از والدین فاصله می‌گیرد. به همین دلیل بهتر است والدین هم دوستان او بشوند.
در این دوره باید والدین فضایی امن و آرام برای نوجوان ایجاد کنند تا بتواند به راحتی حرفش را بزند.
باید به جای امر و نهی، نظر مشورتی به نوجوان بدهند.
به نوجوان اجازه بدهند خودش تصمیم نهایی را بگیرد و جز در موارد خطر، مانع او نشوند.
به نوجوان مسئولیت بدهند.
از او مشورت بگیرند.
با او صمیمی باشند.
نوجوان فکر می‌کند ” همه‌چیز‌توان” است و از پس هر کاری بر‌می‌آید. فکر می‌کند رویین‌تن است و آسیبی نمی‌بیند. فکر می‌کند محور آفرینش و جهان است و همه چیز برای او آفریده شده است. باید به او فرصت اشتباه بدهیم تا بفهمد آن‌چه می‌اندیشد درست نیست. اگر او را محدود نگاه داریم و به جای او تصمیم بگیریم و فرصت آن‌که سرش به سنگ بخورد را به او ندهیم همیشه فکر می‌کند که تصمیمات خودش درست بوده و والدین مانع پیشرفت او و رسیدن به خواسته‌هایش شده‌اند.
نوجوان دوست دارد خودمختار باشد و ممکن است تا حدی خودسری کند و با نظرات بزرگ‌ترها مخالفت کند. به خودمختاری نوجوان احترام بگذاریم. نوجوان تا حدی کم‌تحمل است؛ اگر پرخاشگری کرد با او مقابله‌به‌مثل نکنیم، بلکه نشان بدهیم که از این رفتارش ناراحت شده‌ایم و به او فرصت جبران و عذرخواهی بدهیم.
نوجوان به نظر دیگران راجع به خودش حساس می‌شود و این نظرات برایش مهم است. نوجوان دوست دارد به سرو‌وضعش برسد؛ به او کمک کنیم در حد معقول به این خواسته‌اش برسد.
دکتر محمدرضا کاظمي
فوق تخصص روانپزشکي کودکان و نوجوانان
رقابت همشیرها ( خواهر و برادر)
رقابت همشیرها ( خواهر و برادر)
رقابت بین همشیرها کم‌و‌بیش در تمام خانواده‌های دارای بیش از یک فرزند دیده می‌شود و نمی‌توان آن را کاملا حذف کرد و البته لزومی هم به حذف کامل نیست ولی لازم است مدیریت و کنترل شود و اقدامات مناسب در مورد آن صورت پذیرد. این رقابت وقتی فاصله‌ی سنی دو کودک ۳ تا ۵ سال است بیشتر دیده می‌شود. رقابت در زمان تولد دوم بیشتر دیده می‌شود. واکنش کودکان در این موقعیت ممکن است متفاوت باشد؛ برخی کودکان پسرفت می‌کنند و ممکن است رفتارهای کوچک‌تر از سن‌شان بروز دهند، برخی بدرفتاری و پرخاشگری می‌کنند و بعضی به والدین می‌چسبند.
راهبردهای مختلفی برای مدیریت این رقابت و کاهش آن وجود دارد:
– تولد نوزاد جدید را تا سه‌ماهه‌ی دوم بارداری به کودک اطلاع ندهید.
– از کودک در مورد جنسیت نوزاد و این‌که او خواهر یا برادر دوست دارد نپرسید.
– به کودک قول ندهید که نوزاد جدید هم‌بازی او خواهد شد.
– اگر قرار است چیزی از وسایل کودک بزرگ‌تر به نوزاد داده شود قبلا جایگزین آن را برای کودک بزرگ‌تر تهیه کنید.
-اگر کودک تمایل دارد برای معاینات دوره‌ی بارداری او را به همراه ببرید و اجازه بدهید صدای قلب جنین را گوش بدهد.
-در زمان بستری مادر برای زایمان وضعیت کودک بزرگ‌تر و نگهداری از او را مشخص کنید.
-آموزش‌های خاص (مثلا آداب توالت رفتن) به کودک بزرگ‌تر را چندماه قبل یا بعد از تولد نوزاد انجام بدهید.
– کودک را در صورت تمایلش در نگهداری از نوزاد مشارکت بدهید و او را تشویق کنید.
– اجازه بدهید نوزاد را در بیمارستان ببیند.
– هراز چندگاه فیلم‌ها و عکس‌های دوران نوزادی کودک بزرگ‌تر را تماشا و مرور کنید.
– وقت کافی به کودک بزرگ‌تر اختصاص بدهید.
– خشونت نسبت به کودک کوچک‌تر را نادیده نگیرید و آن را با پیامد مناسبی همراه سازید.
در کودکان بزرگ‌تر
– زمانی را به هر یک از کودکان اختصاص بدهید.
– روابط خوب همشیرها را تشویق کنید.
– احساس مسئولیت نسبت به یک‌دیگر در آن‌ها ایجاد کنید.
– با هر کودک بر اساس خصوصیات خودش رفتار کنید. لزومی ندارد با همه به طور یکسان رفتار کنید. رفتار با کودک به خصوصیات، سن و جنس او ارتباط دارد.
– اختلافات جزئی را نادیده بگیرید.
– کودکان را با هم مقایسه نکنید.
– خبرچینی را نادیده بگیرید.
– در موارد دعوا، اگر مسبب مشخص است او را و اگر مشخص نیست (که معمولا این‌طور است) هر دو را با پیامد آن روبرو کنید.
دکتر محمدرضا کاظمي
فوق تخصص روانپزشکي کودکان و نوجوانان