آلزایمر (Alzheimer’s Disease)
بیماری آلزایمر شایعترین و مهمترین بیماری تحلیل برنده مغز است به گونه ای که طبق آمارهای غربی، حدود ۸ درصد انسانها بعد از 85 سالگی دچار آن می شوند. شروع بیماری بی سروصدا و بیشتر با اختلال حافظه نزدیک و فراموشی می باشد به طوری که فرد مبتلا ممکن است یک سوال را چندین بار بپرسد. در مراحل آغازین ممکن است بیقراری، تشویش، افسردگی، وسواس، اشکال در قضاوت، حالات پارانویید، بیماری های خواب و کم اشتهایی پیشتاز نشانه های مهم بعدی باشند. با پیشرفت بیماری اختلال آگاهی به زمان، مکان و اشخاص بروز می کند و بتدریج رفتار، گفتار و نوشتن بیمار دچار اشکال شده سپس نشانه های مراحل پایانی پدیدار می شوند که بیمار را به یک زندگی نباتی وامیدارد.
منبع: بیماریهای مغز و اعصاب و عضلات به تالیف دکتر اکبر سلطان زاده، انتشارات نوردانش ۱۳۸۰
آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است. زوال عقل یک بیماری پیشرونده نورولوژیک است که بر روی چندین عملکرد مغز، از جمله حافظه تاثیرگذار است. علت اصلی بروز آلزایمر هنوز ناشناخته است، اگرچه مواردی هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
- افزایش سن
- سابقه خانوادگی بروز اختلال
- سابقه آسیب شدید به سر
- عوامل سبک زندگی و شرایط مرتبط با اختلال قلبی-عروقی
علائم و نشانه های بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم تدریجا رشد می کنند و در طول یک دوره چندین ساله تشدید می شوند. بیماری بروی عملکردهای چندگانه ای موثر است. اولین نشانه بیماری آلزایمر معمولا مشکلات حافظه جزئی است. برای مثال، ممکن است راجع به فراموش کردن یک مکالمه یا اتفاقی باشد که اخیرا رخ داده است و فراموش کردن اسامی مکان ها و اشیا مشاهده گردد.
با رشد بیماری، مشکلات حافظه شدیدتر می شوند و علائم دیگری نیز می تواند بروز کند، علائمی مانند:
- سردرگمی، گیجی و گم شدن در مکان هایی که بیمار با آنها آشنایی دارد.
- اشکال در برنامه ریزی یا تصمیم گیری
- اشکال در حرف زدن و زبان
- اشکال در حرکت کردن بدون کمک دیگران یا انجام مراقبت های مربوط به خود
- تغییرات شخصیتی، مانند پرخاشگر شدن، محتاج و یا مشکوک شدن به دیگران
- توهمات (دیدن و یا شنیدن چیزی هایی که وجود ندارند) و هذیان ها (اعتقاد به چیزهایی که واقعیت ندارند)
- خلق پایین یا اضطراب
چه کسانی در مرض ابتلا به آلزایمر هستند؟
بیماری آلزایمر بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال شایع است، و بر زنان کمی بیشتر از مردان تاثیر می گذارد. خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل با بالا رفتن سن افزایش می یابد. براساس تخمین زده شده، یک نفر از هر ۱۴ نفر بالای ۶۵ سال و یک نفر از هر ۶ نفر بالای ۸۰ سال در مرض ابتلا به آلزایمر هستند. با این وجود، تقریبا یک نفر از هر ۲۰ نفر مبتلا به آلزایمر در سن ۴۰ تا ۶۵ سال هستند.
تشخیص آلزایمر
به دلیل اینکه بروز علائم آلزایمر روند کندی دارد، تشخیص اینکه مشکلی وجود دارد میتواند مشکل باشد. بسیاری از مردم احساس می کنند که مشکلات حافظه بخشی از مشکلات ساده پا به سن گذاشتن است.
بهرحال، یک تشخیص به موقع می تواند به بیمار بهترین شانس جهت آماده شدن و برنامه ریزی درآینده را بدهد، همانطوری که دریافت درمان یا حمایت نیز می تواند کمک کننده باشد.
اگر شما در مورد حافظه خود نگران هستید یا اینکه فکر می کنید ممکن است زوال عقل داشته باشید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. اگر در مورد کس دیگری نگران هستید، بهتر است که مراجعه به پزشک را به آنها پیشنهاد دهید و یا اینکه آنها را همراهی نمایید.
تست مشخصی که بتواند جهت تشخیص بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار گیرد، وجود ندارد. پزشک سوالاتی از شما در مورد مشکلاتی که تجربه کرده اید، خواهد پرسید و ممکن است آزمون هایی برای ارزیابی بیشتر انجام دهد. اگر احتمال وجود بیماری آلزایمر دیده شود ممکن شما به سایر متخصصین ارجاع داده شوید. سایر متخصصین در موارد زیر به شما کمک خواهند کرد.
بحث در مورد روند تشخیص گذاری
سازمان دهی ارزیابی ها
برنامه درمانی
چگونه آلزایمر درمان می شود؟
درمان مشخص برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما داروهایی جهت تسلی دادن به برخی علائم و کند ساختن روند بیماری در برخی افراد وجود دارد. انواع دیگری از حمایت ها نیز وجود دارند که به افراد مبتلا به آلزایمر کمک می کند تا جای ممکن زندگی مستقل خود را حفظ کنند. به طور مثال، ایجاد تغییراتی در محیط خانه بنابراین جابجایی و به خاطر سپردن امور را آسان می کند. درمان های روانشناختی مانند درمان های محرک شناختی ممکن به بیمار جهت پشتیبانی حافظه، مهارت های حل مسئله و توانایی زبان پیشنهاد گردد.
به طور میانگین افراد مبتلا به بیماری آلزایمر برای حدود ۸ تا ۱۰ سال بعد از شروع رشد علائم زندگی می کنند. با اینحال این روند می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد با چنین شرایطی ممکن است بیشتر از این زندگی کنند ولی برخی دیگر نیز کمتر از میزان تخمینی زندگی می کنند.
آلزایمر یک بیماری محدود کننده زندگی است، اگرچه بسیاری از بیمارانی که این تشخیص را داشته اند ممکن است به دلیل دیگری از دنیا بروند.
همانطوری که آلزایمر یک بیماری پیشرونده عصبی است، می تواند مشکل در بلعیدن به وجود بیاورد، می تواند منجر به مشکلاتی در ریه شود (ورود غذا به درون ریه ها با عمل دم) که می تواند دلیل عفونت های ریوی باشد. همچنین اشکال در خوردن و کاهش اشتها در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر رایج است. با افزایش آگاهی افراد، بیماران مبتلا به آلزایمر به مراقبت های تسکینی نیاز دارند. این حمایت ها برای خانواده مبتلایان به اندازه خود فرد بیمار اهمیت دارد.
آیا می توان از ابتلا به بیماری آلزایمر جلوگیری کرد؟
همانطور که دلیل دقیق بیماری آلزایمر مشخص نمی باشد، راه مشخصی جهت جلوگیری از شرایط آن نیز وجود ندارد. با این وجود، راه هایی هستند که می توان انجام داد که ممکن است خطر ابتلا را کاهش دهد یا اینکه بروز علائم زوال عقل را به تاخیر بیاندازد. مانند:
- سیگار نکشیدن و کاهش مصرف الکل
- خوردن رژیم غذایی سالم و متعادل ، داشتن وزن مناسب
- داشتن تناسب اندام فیزیکی و داشتن روانی فعال
این خصوصیات سودمندی های دیگری نیز برای سلامت دارند مانند کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی و بهبود سلامت روان عمومی