اختلال طیف اوتیسم
کمبودهای مداوم در ارتباط اجتماعی و تعامل اجتماعی در موقعیت های متعدد، به صورتی که توسط موارد زیر، آشکار می شوند.
- کمبودهایی در رابطه متقابل اجتماعی- هیجانی که برای مثال از نزدیکی اجتماعی نابهنجار و ناتوانی در گفتگوی متقابل عادی تا کاهش تقسیم کردن تمایلات، هیجانات، یا عاطفه، تا ناتوانی در شروع کردن تعامل های اجتماعی یا پاسخ دادن به آنها گسترش دارند.
- کمبودهایی در رفتارهای ارتباطی غیر کلامی که برای تعامل اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرند و برای مثال از ارتباط کلامی و غیرکلامی که انسجام نامناسب دارد، تا نابهنجاری هایی در تماس چشمی و زبان بدن یا کمبودهایی در درک کردن حرکات ایما و اشاره و به کاربردن آنها، تا فقدان کامل جلوه های صورت و ارتباط غیرکلامی گسترش دارند.
- کمبودهایی در برقرار کردن، حفظ کردن و درک کردن روابط، که برای مثال از مشکلات تنظیم کردن رفتار برای ما مناسب بودن با موقعیت های اجتماعی مختلف، تا مشکلاتی در تقسیم کردن بازی خیالی یا دوست یابی، تا فقدان علاقه به همسالان گسترش دارند.
الگوهای رفتار، تمایلات، یا فعالیت های محدود، تکراری به صورتی که با حداقل دو مورد زیر، آشکار می شود:
- جنبش های حرکتی، استفاده از اشیاء یا گفتار قالبی یا تکراری (مثل حرکات قالبی ساده، به صف کردن اسباب بازی ها، پژواک گویی، عبارت های شخصی (نامتعارف).
- اصرار بر یکنواختی، چسبیدن انعطاف ناپذیر به روال های عادی، یا الگوهای رفتار کلامی یا غیر کلامی تشریفاتی (مثل ناراحتی شدید از تغییرات جزئی، مشکلاتی در رابطه با نقل و انتقالات، الگوهای تفکر خشک، تشریفات خوشامدگویی، نیاز به رفتن از مسیری یکسان یا هر روز خوردن غذای یکسان)
- تمایلات بسیار محدود و ثابت که از نظر شدت یا تمرکز نابهنجار هستند (مثل دلبستگی عمیق یا دل مشغولی به اشیای غیر عادی، تمایلات بیش از حد محدود یا پایدار).
- واکنش پذیری زیاد یا کم به درون داد حسی یا تمایل غیر عادی به جنبه های حسی محیط (مثل بی تفاوتی آشکار به درد/ دما، پاسخ نامطلوب به صداها یا بافت های خاص، بوییدن یا لمس کردن بیش از حد اشیا، شیفتگی دیداری به نورها و حرکت).
نشانه ها باید در اوایل دوره رشد وجود داشته باشند (اما ممکن است تا وقتی ضروریات اجتماعی از ناتوانایی های محدود فراتر نباشند، به طور کامل آشکار نشوند، یا راهبردهای آموخته شده در سنین بالاتر، آنها را پوشانده باشند). نشانه ها، اختلال قابل ملاحظة بالینی در عملکرد کنونی اجتماعی، شغلی، یا زمینه های مهم دیگر عملکرد ایجاد می کنند. ناتوانی عقلانی و اختلال طیف اوتیسم اغلب با هم روی می دهند، برای دادن تشخیص های همزمان اختلال طیف اوتیسم و ناتوانی عقلانی، ارتباط اجتماعی باید پایین تر از سطح مورد انتظار برای رشد کلی باشد.
“راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (۲۰۱۳)، ویراست پنجم، DSM-5TM، انجمن روانپزشکی آمریکا، ترجمه یحیی سیدمحمدی، نشر روان(۱۳۹۳).“
